REKLAMY
Nils Gustaf Dalén

Szwedzki fizyk i inżynier (1869 - 1937).

Urodził się w rodzinie rolniczej, i ponieważ miał w przyszłości objąć gospodarstwo rolne, zaczął studiować rolnictwo i ogrodnictwo.

Jednak już jako sześciolatek przejawiał duże zdolności techniczne i konstruował działające mechanizmy. Przykładowo zbudował urządzenie włączające światło elektryczne i zaparzanie kawy.

To zamiłowanie do techniki spowodowało, że w wieku 23 lat porzucił dotychczasowe studia i wstąpił na politechnikę w Göteborgu. Po jej ukończeniu na krótko wyjechał do Zurychu, wkrótce jednak wrócił do Szwecji.
W 1901 roku objął stanowisko kierownika w fabryce karbidu i acetylenu w Sztokholmie.

REKLAMY

Skonstruował bezpieczne źródło gazu do zasilania lamp w bojach i latarniach morskich, rozpuszczając acetylen w acetonie i wtłaczając roztwór pod ciśnieniem 10 atmosfer do stalowego walca wypełnionego porowatą ziemią okrzemkową - dzięki temu acetylen gromadzono w łącznej objętości sto razy przekraczającej objętość zbiornika.

Wymyślił mechanizm umożliwiający okresowe wypuszczanie i zapalanie niewielkich ilości acetylenu, dzięki czemu lampa błyskała w określonych odstępach czasu, a w roku 1907 wpadł na pomysł skonstruowania "włącznika zmierzchowego", mechanizmu, który umożliwiał automatyczne zapalanie latarni przy zapadaniu zmroku, lub osłabieniu światła słonecznego przez mgłę. Zawór, oparty na zjawisku różnego pochłaniania światła przez powierzchnię zaczernioną i błyszczącą, przerywał dopływ gazu do lampy, gdy oświetlenie promieniami Słońca było dostateczne. Zbiornik acetylenu zaopatrzony w ten zawór, umożliwiał automatyczną obsługę latarni morskich i ostrzegawczych boi na mieliznach, oraz w innych niebezpiecznych dla żeglugi miejscach.

lampy Dalena Za swoje wynalazki otrzymał w roku 1912 Nagrodę Nobla z fizyki. Początkowo nominowani do nagrody byli dwaj inni wynalazcy: Thomas Alva Edison i Nicola Tesla. Ten drugi nie chciał się zgodzić się na uhonorowanie wspólnie z Edisonem, z którym miał ostry zatarg. Samemu Edisonowi nie chciano przyznać nagrody, więc kolejny wybór padł właśnie na nikomu nie znanego nawet i dzisiaj Szweda.
Nagrodę odebrał w zastępstwie jego brat, ponieważ kilka miesięcy wcześniej Dalén w wyniku wypadku stracił wzrok. W dalszym ciągu prowadził jednak firmę i pomimo ślepoty, dokonał jeszcze kilku udanych wynalazków 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj