Wielobarwna zabawka, logiczna łamigłówka przestrzenna, którą wynalazł w 1974 roku węgierski rzeźbiarz i profesor architektury Ernő Rubik.
Wypuszczono ją na rynek w roku 1980.
Jego wynalazek miał pomóc studentom w zrozumieniu cech figur trójwymiarowych.
Co ciekawe, w 1976 roku taką samą kostkę skonstruował i opatentował w Japonii inżynier Terutoshi Ishige.
Zabawa kostką polega na takim ułożeniu kwadratów, aby na każdej ścianie wszystkie posiadały jeden kolor.
Ta najbardziej popularna: 3x3x3, składa się z 26 sześcianów i przegubu umieszczonego w środku. Przegub ten umożliwia każdej z 6 zewnętrznych warstw kostki obrót wokół osi prostopadłej do danej warstwy i przechodzącej przez środek kostki.
Liczba kombinacji różnych ułożeń kolorów kostki 3×3×3 wynosi 43 252 003 274 489 856 000 (ponad 43 tryliony) - sam twórca pierwszy raz układał ją aż miesiąc.
Rekord - bo i tutaj bito rekordy, wynosił dotychczas (rok 2014) 5,55 sekundy. Taki wyśrubowany wynik ustalił Holender Mats Valk. Obecnie najszybszy czas osiągnięty przez człowieka to 4,59 sekundy. Ten nowy rekord ustanowił SeungBeom Cho z Korei.
Istnieją różne wersje tej łamigłówki - od najprostszej kostki 2x2x2, do takiej, która ma aż 7 kwadratów w każdym rzędzie. Przy tej ostatniej całkowita ilość kombinacji zamyka się niewyobrażalną liczbą 19,5 sekswicyliardów - czyli 1 ze 159 zerami.
Według szacunków, na całym świecie jest około 250 milionów ludzi, którzy posiadają wracającą do łask kostkę.
Jak się okazuje, oprócz prób pobicia kolejnych rekordów w szybkości układania kostki, można również próbować skonstruować jak największą, w pełni funkcjonalną kostkę. Niejaki Tony Fisher zbudował kostkę o boku 1.56 metra 
Na filmie poniżej widać wyraźnie, że układając taką kostkę, można ćwiczyć nie tylko umysł, ale także ciało.
Ciekawostki:
Roboty też układają kostkę na czas:
- Najnowszy rekord to tylko 0,38 sekundy. Dokonał tego zbudowany przez amerykańskiego programistę Jareda Di Carlo robot Rubik's Contraption - specjalnie przygotowany do tego zadania, wyposażony w superszybkie silniki i zestaw kamer.
- Poprzedni rekord ustanowił robot Cubestormer 3, skonstruowany przez Davida Gildaya i Mike'a Dobsona, który uzyskał czas 3,253 sekundy, na targach Big Bang Fair zorganizowanych w brytyjskim Birmingham. Urządzenie do analizy i wydawania poleceń mechanicznym rękom wykorzystywało smartfon.
- Wcześniejszy rekord - 5,27 należał do robota Cubestormer 2.
Najmniejszą, w pełni funkcjonalną kostkę (choć do jej obsługi potrzebna jest pęseta) zrobił Tony Fisher. Układanka ma wymiary 5,6 na 5,6 milimetra.
