Zamiana jednego rodzaju energii na inny interesowała ludzi już od bardzo dawna.
Wraz z odkryciem elektryczności powstała myśl, żeby spróbować zamienić energię prądu elektrycznego na energię mechaniczną. Stało się to możliwe dzięki zaobserwowaniu istnienia siły elektromotorycznej, którą wykorzystano do budowy silnika elektrycznego.
Problem w budowie silnika polegał na tym, aby znaleźć sposób zamiany krótkotrwałego ruchu przewodnika "z prądem" w polu magnetycznym, na ciągły ruch obrotowy.
Powstanie silnika elektrycznego zapoczątkowały doświadczenia angielskiego fizyka i chemika Michaela Faradaya, któremu udało się skonstruować urządzenie zamieniające elektryczność w ciągły ruch mechaniczny. Jego doświadczenie zwane: obroty elektryczne, polegało na zanurzeniu jednego końca drutu w rtęci wypełniającej naczynie. Pośrodku naczynia umieścił magnes sztabkowy. Podłączając baterię do góry przewodu i rtęci w naczyniu, wprawił drut w ruch obrotowy wokół magnesu.
Zasada działania silnika elektrycznego jest następująca: wirnik obraca się dzięki temu, że uzwojenia przewodzące prąd umieszczone są w polu magnetycznym. Elektromagnes (stojan) wytwarza pole magnetyczne. Prąd podawany jest na uzwojenia wirnika. Pola magnetyczne uzwojenia i stojana oddziałują na siebie, powodując nieznaczny obrót wirnika. Prąd podawany jest wówczas na następne uzwojenie; cały proces przebiega bardzo szybko i silnik obraca się.
Wykorzystując doświadczenia Faradaya, w roku 1822 angielski matematyk i fizyk Peter Barlow jako pierwszy skonstruował prototyp silnika elektrycznego - zwany później Kołem Barlow’a.
Pierwszy pracujący silnik elektryczny został zbudowany i opatentowany w roku 1837 w USA. Jego twórca - Thomas Davenport, swój pierwszy silnik prądu stałego zbudował już w roku 1834 i użył go do napędu kolejki elektrycznej - zabawki, poruszającej się po kolistym torze. Silnik z roku 1837 był wyposażony w elektromagnes i osiągał prędkość 450 obrotów na minutę, a konstruktor używał go do napędu wiertarki i tokarki do drewna. Nieco później Davenport zbudował jeszcze większy silnik, napędzający rotacyjną prasę drukarską, na której zaczął druk pierwszego w USA czasopisma poświęconego elektryczności.
W roku 1834 silnik elektryczny prądu stałego, zasilany z ogniw galwanicznych skonstruował również fizyk rosyjski pochodzenia niemieckiego, Moritz H. Jacobi.
Pierwszy miniaturowy silnik zbudował Thomas Alva Edison w 1880 roku, aby napędzać elektryczne pióro do sporządzania kropkowanych matryc powielaczowych. Motor miał wymiary 2,5 cm na 4 centymetry i osiągał około 4 tysięcy obr/min., napędzając drgającą igłę w obsadce, która robiła w matrycy otworki układające się w kontury liter. Całość napędzała dwuogniskowa bateria. Elektryczne pióro Edisona (zbudowano ich około 60 tysięcy sztuk), skutecznie powielało dokumenty, aż zostało wyeliminowane przez wynalazek maszyny do pisania 
Ze względu na rodzaj napięcia zasilającego, silniki elektryczne dzielimy na:
1. silniki elektryczne prądu stałego,
2. silniki elektryczne prądu zmiennego,
3. silniki uniwersalne.
