REKLAMY
pomnik wodociągu

Układ połączonych przewodów, armatury i urządzeń, służący do zaopatrywania budynku w zimną i ciepłą wodę.

W najdawniejszej starożytności, zaopatrywano się w wodę czerpiąc ją z rzek.

Kopano studnie, a także niekiedy chwytano wodę deszczową, w specjalne w tym celu wykonywane zbiorniki. Od około 2 tys. p.n.e. doprowadzano też do cystern, znajdujących się w obrębie warowni czy miast, wodę z pobliskich źródeł za pomocą akweduktów.

Na początku VII wieku p.n.e. w Niniwie, mieszkańcy mogli czerpać w określonych punktach miasta wodę doprowadzaną akweduktem.

Wodociągi zasilane akweduktem, powszechne aż do czasów nowożytnych, ograniczały się zazwyczaj do doprowadzania wody do publicznych fontann i łaźni, a tylko wyjątkowo do użytkowników prywatnych (oczywiście na najniższe kondygnacje).
W starożytnym Rzymie zaopatrzenie w wodę na głowę ludności było kilkakrotnie wyższe niż w większości miast dzisiejszych - należy jednak pamiętać, że wodociągi rzymskie działały na zasadzie stałego przepływu wody, w wyniku czego znaczna jej część nie wykorzystana odpływała do systemu kanalizacyjnego. Od Frontinusa wiemy, że w Rzymie woda sprowadzana akweduktami doprowadzana była do specjalnych zbiorników, gdzie pozostawała przez pewien czas, aby zanieczyszczenia osiadły na dnie. Następnie odprowadzano ją rurami do wieży ciśnień (castellum), a stąd do mniejszych zbiorników, skąd za pomocą rur doprowadzano ją do fontann, łaźni, zakładów przemysłowych oraz dolnych kondygnacji niektórych domów.
W użyciu były głównie rury ołowiane, choć już Witruwiusz (I wiek p.n.e.) zwracał uwagę na fakt, że ze względów zdrowotnych stosowanie ich jest niewskazane. Stopniowo przestano używać ich w wodociągach dopiero pod wpływem rozprawy Beniamina Franklina z 1768 roku.

REKLAMY

W II wieku p.n.e. w Azji Mniejszej powstały dzięki użyciu syfonu pierwsze wodociągi ciśnieniowe w Smyrnie i w Pergamonie (do 20 atmosfer). Przypuszczalnie w wodociągach tych zastosowano rury z brązu w kamiennej obudowie. Są to jedyne przykłady wodociągów ciśnieniowych istniejących przed czasami nowożytnymi. Zaniechano ich zapewne z uwagi na kłopotliwość konserwacji, oraz jak się wydaje, konieczności stałego strzeżenia przed kradzieżą rurociągów, wykonanych z cennego metalu.
Aż do okresu odrodzenia wodociągi miejskie zaopatrywane były w wodę przez akwedukty.

W Polsce pierwsze wodociągi powstały w XIII wieku (we Wrocławiu 1272 rok, w Poznaniu 1282 rok i w Mydlnikach koło Krakowa 1286 rok).

Dopiero w XVI wieku zaczęto używać pomp do zasilania wodociągów. Pierwszy wodociąg, w którym do podnoszenia wody użyto energii wodnej, powstał w 1548 roku w Augsburgu. W 1570 roku w Gdańsku użyto koła wodnego do zasilania wodociągów.

W 1572 roku podobny wodociąg zbudował we Fromborku W. Hendell. W 1582 roku w Londynie P. Morice wykorzystał w tym celu po raz pierwszy energię pływów morskich, za pomocą koła wodnego pracującego w obu kierunkach. W 1682 roku powstał wg projektu R. Sualema w Marly na Sekwanie potężny zespół 14 kół wodnych napędzających 225 pomp, zaopatrujących w wodę Wersal. W wodociągu tym użyto rur żeliwnych.

wieża ciśnień w ElbląguOkoło 1713 roku w Londynie zastosowano do zasilania wodociągów pompę parową Thomasa Savery'ego. W 1725 roku zastąpiono ją maszyną parową Thomasa Newcomena. W 1779 roku użyto sprowadzonej z Anglii maszyny parowej do napędu wodociągów w Paryżu.

W 1829 roku J. Simpson zastosował w wodociągach w Chelsea (Londyn) oczyszczanie wody za pomocą filtru piaskowego, udoskonalonego około 1880 roku.

W XIX wieku zaczęto również odkażać i oczyszczać wodę przez dodawanie do niej odpowiednich środków chemicznych. Od 1857 roku w Europie rozpowszechniło się oczyszczanie wody wodorotlenkiem żelazowym, a od około 1880 roku w USA, zaczęto stosować na wielką skalę koagulację za pomocą wodorotlenku glinowego.
Odkażanie wody przez chlorowanie, wprowadzono w związku z epidemiami tyfusu w Pola (Włochy) w 1896 roku i w Maidstone (Anglia) w 1897 roku. W pierwszą stałą instalację do chlorowania wody wyposażony został w 1920 roku wodociąg w Middelkerke (Belgia).
We Francji wprowadzono ozonowanie wody (w oparciu o pracę M. P. Otta) w Nicei w 1906 roku.

Ostatnio coraz powszechniej stosuje się w USA, Kanadzie, Anglii i RFN fluoryzację wody w celu zapobiegania w skali społecznej próchnicy zębów 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj