REKLAMY

książkiKsiążka jest to dokument w postaci zszytych arkuszy papieru tworzących wolumin, zawierający tekst słowny utrwalony graficznie.

Pierwotną formą książki były tabliczki z wypalonej gliny - używali ich już Sumerowie, Asyryjczycy i Babilończycy cztery tysiące lat przed naszą erą.
Następną formą były używane w starożytnych Grecji i Rzymie woskowane tabliczki drewniane.

Wprowadzenie zwoju papirusowego w Egipcie a następnie Grecji i Rzymie, narzuciło "książce" nowy wzór - zwoju.

zadrukowany papierPierwsza drukowana książka pochodzi z Korei z roku 704 naszej ery. Odkryto ją dopiero w 1966 roku. Zwój najstarszego wydrukowanego dzieła przechowywany jest do dzisiaj w Koreańskim Muzeum Narodowym jako skarb narodowy.
Inna książka o której wiadomo dużo więcej (zwana "Diamentową Sutrą") pochodzi z 868 roku i zawiera teksty religijne - wykonano ją przy pomocy klocków drukarskich - na ilustracji poniżej (na drewnianej płycie wycinano wszystkie litery, które miały znaleźć się na gotowej stronie). Odnalazł ją w 1900 roku brytyjski uczony Mark Aurel Stein wśród starych ksiąg i rękopisów, przechowywanych w buddyjskiej świątyni skalnej w Dunhuang, w prowincji Kansu.
Książka składa się z siedmiu wielkich arkuszy sklejonych razem w jeden zwój. Kończy ją następujące zdanie: "Drukowane 11 maja 868 roku przez Wang Czi, do swobodnego rozpowszechniania, dla zapewnienia wiecznej pamięci jego rodzicom".


pieczęć drewnianaPierwsza drukowana książka w formie naszej obecnej książki, czyli tak zwanego "kodeksu", znaleziona również w tej samej świątyni, pochodzi z roku 949. Jej tekst wydrukowano po jednej stronie długiego paska papieru, który następnie złożono w harmonijkę i sklejono wewnętrznie czyste strony. Każda jej kartka była więc podwójnym arkuszem papieru, zadrukowanym na zewnętrznych stronach.
Zresztą kodeks (jako forma) nie jest wynalazkiem chińskim - przywędrował zapewne na Daleki Wschód z krajów śródziemnomorskich, gdzie znano go już w I wieku n.e.


REKLAMY

Pierwsza książka wydrukowana ruchomą czcionką, pochodzi również z Korei. Jest to "Kompendium rytów i obrządków" (czyli podręczny zbiór podstawowych zwyczajów i sposobów zachowania), dzieło w 50 tomach, opublikowane w 28 kopiach w 1234 roku.

Pierwsze książki na ziemiach polskich pojawiły się około 1000 lat temu. Składały się one z pergaminowych kartek, umieszczonych między dwiema deseczkami, związanymi sznurkiem - rodzaj oprawy. Stąd prawdopodobnie pochodzi powiedzenie "przeczytać od deski do deski". Były to wyłącznie kroniki, zapisy prawne oraz modlitwy i dzieła religijne, przepisywane ręcznie przez mnichów i zakonników, co wpływało na jej cenę - były bardzo drogie. Stanowiły własność królów, książąt i bogatych duchownych.

Z chwilą powstania w 1364 roku pierwszego polskiego uniwersytetu, Akademii Krakowskiej, zaistniała potrzeba przygotowania większej ilości książek dla studentów zwanych wówczas żakami. W tym samym roku, król polski Kazimierz Wielki, nadał prawa pierwszym handlarzom książek, którzy przepisywali, wypożyczali i sprzedawali studentom potrzebne do nauki teksty. Pierwszymi posiadaczami bibliotek w Polsce były kościoły, klasztory oraz wykształceni i bogaci ludzie z rodów książęcych jak np. królowa Jadwiga, z którą wiąże się rozwój pierwszego w Polsce księgozbioru uniwersyteckiego - Biblioteki Jagiellońskiej (która istnieje do dziś od 1364 roku).

inicjał ze strony książkiNajstarsze druki zwane inkunabułami, miały wygląd pisma ręcznego, a wszelkie ozdoby, takie jak ilustracje, nagłówki rozdziałów i ich pierwsze litery, malowano ręcznie.

Wynalezienie druku przez Jana Gutenberga otworzyło nowe drogi dla rozwoju książki. Znacznie zwielokrotniło to ich ilość i obniżyło koszty.
W Polsce pierwszą książkę ( kalendarz) wydrukowano w Krakowie w 1474 roku.
Książka stała się odtąd bardziej dostępna. Okazuje się, że w upowszechnieniu książek swój udział miał również wynalazek okularów.
Przełom XVIII i XIX wieku był początkiem wielkiego uprzemysłowienia, które stopniowo objęło również książkę.
Pełny rozwój i wykorzystywanie nowych zdobyczy techniki między innymi: stereotypia, litografia, maszyna rotacyjna, linotyp i monotyp nastąpił w końcu XIX wieku, co spowodowało, że książka stała się bardziej dostępna 


Ciekawostki:

Najmniejsza książka ma wymiary 1 x 0,8 milimetra. To mini-cacko wykonał w roku 1976 polski inżynier z Katowic, nieżyjący już Zygmunt Szkocny. Dzieło (wpisane do "Księgi Rekordów Guinnessa") można oglądać w prywatnym muzeum twórcy, które jest nadal otwarte w Katowicach przy ulicy Traktorzystów.

Największą książkę świata można było obejrzeć na 62 Międzynarodowych Targach Książki we Frankfurcie nad Menem. Gigantyczny atlas o wymiarach 1,8 na 2,75 metra (pojedynczą kartkę trzeba przewracać obiema rękami), kosztuje 100 tysięcy dolarów. Ma powstać 31 egzemplarzy - dotychczas sprzedano dwa do Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
Każde dzieło (robione na zamówienie) powstaje przez dwa miesiące.

Ponad 14 milionów dolarów (około 42,5 mln. złotych) zapłacił amerykański miliarder David Rubinstein za księgę "The Whole Book of Psalmes" - najdroższą obecnie drukowaną książkę świata. Ukazała się w roku 1640 w Cambridge w stanie Massachusetts - wówczas był to teren brytyjskiej kolonii w Ameryce Północnej. Z wydrukowanych 700 egzemplarzy pozostało tylko 11 sztuk. Ostatni raz ten tytuł pojawił się w sprzedaży 100 lat temu.

Za najstarszą książkę świata zostało uznane dzieło przekazane przez anonimowego ofiarodawcę Muzeum Brytyjskiemu w Sofii (stolicy Bułgarii). Jest to sześć zapisanych i połączonych ze sobą płytek ze szczerego złota, które wykonano 2 i pół tysiąca lat temu. Tekst został wyryty w języku Etrusków - jednego z najbardziej tajemniczych ludów Europy, który osiedlił się około 3 tysiące lat temu na terenie północnych Włoch.

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj