REKLAMY
rolnictwo w Egipcie

Do podstawowych i najstarszych dziedzin wytwórczości człowieka należy rolnictwo.

Narodziło się w późnym paleolicie w Azji (kiedy na całej Ziemi było zaledwie około 10 milionów ludzi), skąd rozprzestrzeniło się na Afrykę i Europę.

Początkowe łowiectwo i zbieractwo zastąpiono tworzeniem niewielkich poletek.

Służyły one ludziom jako tymczasowe zabezpieczenie dla społeczeństw zbieracko-łowieckich na wypadek nieurodzaju.
To z kolei spowodowało, że człowiek zmienił swój tryb życia z koczowniczego na osiadły i zaczął otaczającą go przyrodę dostosowywać do własnych potrzeb.


REKLAMY

Pierwsza uprawa roli rozpoczęła się około 8000 lat p.n.e. na Bliskim Wschodzie w Egipcie i Mezopotamii), a wkrótce niemal jednocześnie w trzech oddalonych od siebie częściach świata na obszarze współczesnych: Chin, Meksyku i Peru. Pierwszymi roślinami uprawnymi były różne rodzaje pszenicy i jęczmienia, groch, ryż i kukurydza.

antyczne narzędzia rolniczePoczątkowo uprawiano rolę na małych pólkach ręcznie przy użyciu kija, a potem motyki. Na terenach lesistych stosowano żarowy (nowinowy) system rolnictwa, w którym najpierw wypalano i karczowano las, kilka razy siano, po czym zapuszczano dane pole z powrotem na las, by siać na innym, świeżo wypalonym terenie. Na ziemiach polskich system ten pojawił się około 4000 lat p.n.e., w neolicie.
Wkrótce rolnictwo przekształciło się w podstawowy środek zdobywania pożywienia.
Wypalanie lasów zastąpiono systemem przemienno-odłogowym, który polegał na użytkowaniu danego pola pod siew zbóż, aż do poważnego spadku plonów, a potem ugorowaniu go przez kilka lat, aby odzyskało żyzność w sposób naturalny.

Zmienił się również sposób uprawy ziemi - siłę rąk, człowiek zastąpił siłą zwierząt pociągowych, które już wtedy były na dobre udomowione. Używano już wówczas radła (w późniejszym okresie także pługu) przy użyciu wołów i krów oraz różnicowano zboża na ozime i jare.
Nauczono się również nawadniać pola.

W Polsce system ten znany był już około 2000 p.n.e. Z niego w krajach śródziemnomorskich zrodziła się we wczesnym średniowieczu dwu-połówka ugorowa (zboże, ugór prosty lub nawożony), a na dobrych glebach bezugorowa (zboże ozime, zboże jare), stosowana na przykład w Normandii do końca XVIII wieku. W Polsce system ten występował sporadycznie od XI wieku; dwupolówka ugorowa przetrwała na Litwie do końca XVIII wieku.

REKLAMY

Kolejnym etapem w uprawie ziemi, było wprowadzenie tzw. trójpolówki. Początki tego systemu sięgają jedenastego wieku, a polegał on na podzieleniu (po oddzieleniu łąk i pastwisk) - wszystkich pól ornych w całej wsi na trzy pola - na jednym siano zboże ozime, na drugim zboże jare, natomiast trzecią część zostawiano jako częściowo nawożony ugór. Mimo, że z czasem trójpolówka okazała się systemem za mało intensywnym, wyczerpującym glebę, pomimo, że ugorowanie jednej trzeciej pól powodowało głód na tzw. przednówku, to system ten przetrwał aż do początków wieku dziewiętnastego.
W międzyczasie jednak próbowano ulepszyć metody upraw: likwidowano ugory, wprowadzano uprawę roślin okopowych, pastewnych i przemysłowych, coraz częściej nawożono glebę, jednocześnie stosując wydajniejsze narzędzia do jej mechanicznej obróbki.

W połowie XVII wieku, przebywający w Anglii Samuel Hartlib przyczynił się do reformy rolnictwa - w 1731 roku wprowadzając płodozmian, system, w którym zlikwidowano ugory, ustalono z góry na szereg lat strukturę zasiewów i wprowadzono zmianowanie zboże - nie-zboże, z odpowiednim nawożeniem.
uprawa roliOd początków XX wieku, na bazie płodozmianu powstał system dowolny, zmieniający - w przeciwieństwie do niego – strukturę zasiewów w zależności od koniunktury, ale możliwy tylko w gospodarstwach o wysokiej kulturze rolnej i organizacyjnej – jest to najbardziej intensywny system współczesny, wymagający wielkich nakładów i umiejętnego prowadzenia.

Obecnie rolnictwo można podzielić na rolnictwo ekstensywne (zwane drobnotowarowym lub tradycyjnym) i rolnictwo intensywne (znane też jako wysokotowarowe lub uprzemysłowione) w zależności od jego cech: wysokości nakładów, ilości plonów, a także średniej powierzchni gospodarstw rolnych i powierzchni obszaru rolniczego kraju.
Nadal jednak, w wielu rejonach naszego (zaludnionego już przez siedem miliardów ludzi) świata obok nowoczesnego płodozmianu czy systemu dowolnego utrzymują się  w krajach zacofanych rejony upraw: kopieniaczej, nowinowej, odłogowej czy trójpolowej 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj