REKLAMY
siodło westernowe

Część rzędu końskiego, stanowiąca siedzenie przeznaczone dla jeźdźca.

Co prawda człowiek udomowił konia już około 4000 lat p.n.e., ale jako wierzchowca zaczęto go wykorzystywać w świecie śródziemnomorskim dopiero około 800 lat p.n.e., za przykładem Iranu.

Być może jeszcze wcześniej jeżdżono konno na stepach Azji płn.- wsch. Z całą pewnością natomiast jeżdżono wierzchem na osłach już około 2 tysiące lat p.n.e.

podściółka do jazdyPoczątkowo jeżdżono na oklep, co wymagało znacznej sprawności i męczyło jeźdźca, który musiał nieźle balansować ciałem, aby utrzymać się na koniu, później na cienkiej podściółce przymocowanej rzemieniami do grzbietu wierzchowca.
Około roku 700 p.n.e. w Syrii jeżdżono na koniu, który miał przytroczoną do grzbietu poduszkę.

Pierwsze siodła były stosunkowo proste, sporządzane z utwardzonej skóry i watowane; potem pojawił się niedoskonały jeszcze drewniany stelaż (inaczej - terlica). terlicaPrawdziwe siodło z solidną drewnianą ramą, wyściełane i wyposażone w kulę i łęk tylny zostało wynalezione przez nomadów, najprawdopodobniej Scytów, w ostatnich stuleciach p.n.e.
Inne źródła podają, że ojczyzną siodła były Chiny, być może jednak tym razem tylko przypisali sobie wynalazek siodła, w istocie kopiując je od, skądinąd pogardzanych, konnych barbarzyńców.
Wkrótce przy siodle pojawiły się zawieszane na puśliskach strzemiona.

Rzymianie zaczęli używać siodła dopiero w IV wieku, ale ich jeźdźcy (bez strzemion) odgrywali raczej rolę pomocniczą: rozpoznanie, wywiad, ściganie i niszczenie rozbitego w bitwie przeciwnika.

REKLAMY

Siodło, jakim posługiwało się plemię Awarów od VI wieku n.e., a następnie Węgrzy, było już całkiem zaawansowane. Jego szkielet tworzyły łęki (przedni i tylny) oparte na drewnianych ławkach ułożonych wzdłuż końskiego grzbietu. Całość pokryta była skórą. Dzięki takiej konstrukcji zwierzę (a także człowiek) o wiele mniej się męczyło i zdolne było do pokonywania olbrzymich odległości. W dodatku siodło chroniło kręgosłup koński przed nadmiernymi przeciążeniami, a dźwigany ciężar rozkładało równomiernie na cały koński grzbiet.

siodło ceremonialne z XV wiekuW Europie siodło rozpowszechniło się w średniowieczu. Od XIII wieku było ono wręcz nieodzowne dla rycerzy zakutych w zbroje, którzy potrzebowali stabilnej pozycji i solidnego oparcia w czasie walki czy podczas turnieju, co zapewniały wysokie łęki z tyłu i przodu siodła. Przedni łęk okuty blachą żelazną, mosiężną lub miedzianą pełnił dodatkowo ochronę brzucha jeźdźca. Tylny, wyprofilowany, obejmujący niekiedy lędźwie, tworzył oparcie, umożliwiające zadanie energicznego pchnięcia kopią.

Od XVIII wieku rozwinęły się dwa główne typy siodeł: angielskie (zaprojektowane przez francuskiego instruktora jazdy konnej François Robichon de La Guériniere) małe i lekkie odpowiednie do ujeżdżania konia. Mówi się, że siodło sportowe angielskie to między innymi wynik dostosowania siodła do pogoni za lisem.

siodło angielskieDrugi rodzaj siodła, to tzw. siodło westernowe (większe i cięższe), stworzone przez Hiszpanów, a zaakceptowane i zaadoptowane przez kowbojów z amerykańskiego Dzikiego Zachodu, jako doskonałe do długich podróży.

Odmianą siodła jest takie, na którym niegdyś podróżowały damy. Siodło dla pań które nie nosiły wówczas spodni, i którym "nie przystoi siedzieć na koniu okrakiem" musiało wyglądać inaczej niż "zwykłe" siodło. Jego początki sięgają siodła fotelowego, które służyło do transportu dzieci i kobiet. Siedziało się w nim całkowicie bokiem i niemożliwa była jazda chodami wyższymi niż stęp, oraz kierowanie koniem. Ten mebel udoskonaliła dopiero Katarzyna Medycejska, dodając do niego uchwyt trzymający prawą nogę (tzw. kulę), dzięki czemu stało się możliwe siedzenie przodem do kierunku jazdy, ale nie okrakiem. W kolejnych latach siodło ulepszano tak, że jazda po damsku stała się dzisiaj prawie równie bezpieczna jak klasyczna 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj