REKLAMY
smoła

Produkt suchej destylacji drewna (czasem węgla, rzadziej torfu).

Smoła powstaje w trakcie prażenia drewna w wysokiej temperaturze, bez dostępu powietrza. Destylacja drewna wykonywana sposobem pierwotnym, umożliwiała uzyskanie tylko węgla drzewnego i smoły.

O smole drzewnej mówi się już w historii biblijnej, kiedy użyto jej do uszczelnienia arki Noego.

W zależności od surowca i sposobu otrzymywania, ma kolor od czarnego do jasnobrunatnego.
Składa się głównie z mieszaniny wielu rodzajów węglowodorów, oraz innych związków organicznych, zawierających tlen, azot i siarkę, ponadto niektóre rodzaje smoły mogą zawierać pewną ilość grafitu i fulerenów. Ma wysoką lepkość w temperaturze pokojowej.

Do pozyskiwania smoły bardzo często używano karpiny, a za najlepszą uchodziła ta, która przez kilka, a nawet kilkanaście lat leżała w ziemi.
prażenie drewna


REKLAMY

Początkowo w smolarniach używano dołów - drewno układano w dołach przysypywanych ziemią dla odcięcia dopływu powietrza. Na dnie dołu zbierała się smoła drzewna, zanieczyszczona próchnem i popiołem. Jej ilości były nieznaczne, gdyż przeważnie część wsiąkała w ziemię i dlatego zaczęto uszczelniać dna dołów płaskimi kamieniami.

Później zaczęto używać mielerzy - kopulastych pieców z cegły lub gliny, przypominających kształtem igloo z półokrągłym małym wejściem służącym do załadunku pieca. Pozyskiwano w nich terpentynę, żółć smołową, olej drzewny i smołę. Produktem dodatkowym był węgiel drzewny. Pomimo, że produkcja smoły była w drugiej połowie XVI wieku jedynie zajęciem ubocznym chłopów, to dochody z jej sprzedaży były znaczące.

W XIX wieku smolarstwo zostało wyparte przez nowocześniejsze formy przemysłowe - zaczęto przetwarzać na skalę przemysłową ropę naftową. Na skutek tego, wytapianie smoły w piecach zaczęło tracić na znaczeniu.

Używano smoły w różnych celach - w gospodarstwie domowym (do oświetlenia i smarowania), jako impregnatu i uszczelnienia, ale również na polu bitwy. Często służyła obleganym jako skuteczny środek na forsujących mury obronne, kiedy wylewali gorącą smołę wprost na głowy oblegających.

smoła i pierze jako karaSłużyła też jako składnik prymitywnej broni chemicznej. Pierwsze wzmianki dotyczące takiej broni stosowanej w walce, podaje nam Tucydydes w opisie wojen peloponeskich (431 - 404 p.n.e.), kiedy to Spartanie wykorzystali drażniące właściwości dymu spalanej smoły i siarki w walce o miasta Delion i Plateje w Beocji.
Z czasem, oprócz smoły, zaczęto dodawać do ognia również arszenik, uzyskując w ten sposób dym drażniący i trujący.

W Stanach Zjednoczonych używano smoły w połączeniu z pierzem jako łagodnej kary, wymierzanej (przez społeczność lokalną) głównie rozmaitej maści szarlatanom czy uwodzicielom, ku uciesze gawiedzi.

Obecnie użycie smoły jest ograniczane z powodu obecności w niej istotnych składników rakotwórczych. Mimo to, nadal znajduje zastosowania praktyczne.
Używa się jej jako dodatku do asfaltu, lepiku, do produkcji lakieru do żelaza, oraz jako środka klejącego 

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj