REKLAMY
łańcuch

Cięgno, składające się z podobnych do siebie ogniw, połączonych w całość.

Zarówno data powstania pierwszych łańcuchów, jak i imię tego kto wpadł na pomysł połączenia ze sobą odpowiednio ukształtowanych kawałków drutu (ogniw), ginie w mrokach dziejów.

Można tylko przypuszczać, że jako pierwsze pojawiły się łańcuchy pierścieniowe i z całą pewnością miało to miejsce jeszcze przed naszą erą.


REKLAMY

Dzięki temu, że łańcuch umożliwia dużą zmienność kształtu, znalazł sporo zastosowań. Najwcześniej, bo już około 2200 lat p.n.e., Chińczycy zbudowali kołowrót, który służył do podnoszenia lub opuszczania ładunku zawieszonego na linie lub właśnie na łańcuchu, przez przewijanie lub nawijanie go na obracający się bęben napędzany ręcznie.

łańcuch drabinkowyUżywano łańcuchów jako wiązadła do wiązania ciężkich ładunków, do czasowego i zgrubnego łączenia metalowych elementów, do krępowania zwierząt (dawniej także ludzi jako część kajdan), oraz wielu innych zastosowań.

Łańcuchy stosowano do łączenia wozów w tabor, a także jako część uzbrojenia - około III wieku n.e. Dionizos z Aleksandrii skonstruował tzw. polybolos - praprzodka karabinu maszynowego, w którym strzały podawane były do wyrzutni automatycznie za pomocą łańcucha.

Prawdopodobnie łańcuch mógł stać się również inspiracją do skonstruowania pierwszej kolczugi...

W piątym wieku n.e. w Indiach, stosowane były przeprawy mostowe tworzone z żelaznych łańcuchów. Zresztą łańcuch często był później wykorzystywany jako element nośny w konstrukcjach mostów. Pierwszy most wiszący wzniósł pomiędzy 1819 a 1829 rokiem Thomas Telford. Łączył on wyspę Anglesey z Walią ponad cieśniną Menai. Zawieszony był na 16 ciężkich łańcuchach liczących 518 metrów długości każdy.


Oprócz wspomnianych wyżej łańcuchów ogniwowych, w zastosowaniach technicznych (w szczególności w budowie maszyn) stosuje się jeszcze:

    łańcuchy drabinkowe (sworzniowe, rolkowe lub tulejkowe) stosowane przede wszystkim jako cięgna w przekładniach łańcuchowych np. łańcuch rowerowy;
    łańcuchy płytkowe, używane przede wszystkim jako cięgna nośne w konstrukcjach wózków jezdniowych. Szczególną odmianą łańcucha płytkowego jest łańcuch tnący pilarki łańcuchowej.

łańcuszki jubilerskieZmontowany z szerokich, płaskich ogniw "łańcuch bez końca", owijający się na dwóch kołach wieńcowych zaprojektował w 1825 roku Sir George Cayley. W ten sposób powstał pierwowzór gąsienic, które znalazły zastosowanie w czołgach czy buldożerach.

Łańcuch w których ogniwa (wykonywane z metali szlachetnych - np. ze złota) często przyjmują złożoną i wyrafinowaną formę, są popularnymi wyrobami jubilerskimi 

Ciekawostka:
W roku 1904 zostały opatentowane łańcuchy na koła samochodowe.


Zobacz film o historii łańcucha:

Znaki drogowe | Karta rowerowa | Karta rowerowa - to proste | Wiersze miłosne | 1000 pytań | Naj naj naj